1685-1753
Berkeley felsefe tarihinin en büyük isimlerinden biridir. Maddenin sadece algı düzeyinde var olduğunu, bu algıların kaynağının ise Allah olduğunu ispat etmiştir. Bir sözünde şöyle der:
"Duyulur dünya bizim çeşitli duyularımızla algıladığımız dünyadır; duyularla fikirlerden başka hiçbir şey algılanamaz; ve bir fikir ya da fikir anatipi, bir zihin içinde olmaktan başka
hiçbir yerde var olamaz." (1)
Başka bir sözünde ise bu 'fikirlerin'(yani algıların) kaynağını şöyle açıklar:
"Algıladığım şeylerin benim kendi fikirlerim olduğu, ve hiçbir fikrin benim zihnim dışında var olamayacağı besbellidir. Şurasıda yine besbellidir ki,
benim algıladığım fikirler ya da şeyler, gerek kendileri, gerek anatipleri, benim zihnimden bağımsız olarak vardırlar, çünkü onları meydana getirenin ben kendim olmadığımı ,
gözlerimi ya da kulaklarımı açtığımda hangi özel fikrin etkisi altında kalacağımı dilediğim gibi belirlemek gücüne sahip bulunmadığımı biliyorum.
Şu halde, bu fikirlerin ya da şeylerin başka bir zihinde, iradesiyle onları bana görülür, duyulur kılan bir zihinde var olmaları gerekir." (2)
Berkeley karşısında ise materyalistlerin sözcüsü konumuna gelmiş olan Bertrand Russell 'Felsefenin Problemleri' adlı eserinde Berkeley için şöyle demiştir:
"…Berkeley, herhangi bir mantıksızlığa düşmeden, maddenin varlığını reddetmenin mümkün olduğunu ve
eğer bizden bağımsız olarak bir şey mevcut olsa bile duyularımız tarafından algılanamayacağını, ispatlama onuruna sahiptir."
(1) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.67
(2) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.70
